Il vischinadi da Lumbrein e ses uclauns vegnan separai dil Glogn che flessegia tras nossa val. Dalla vart seniastra il vitg Lumbrein ed ils uclauns da Sogn Andriu e Nussaus e dalla vart dretga schain ils uclauns Surin, Pruastg Dadens, Pruastg Dado e Silgin.
Il pli vegl habitadi sin territori dil vischinadi da Lumbrein, Crestaulta sper Surin, datescha dalla fasa miez dil temps da bronz ed ei staus colonisaus entochen ca. 800 onns avon Cristus. Lumbrein ei documentaus per l’emprema gada egl urbari caroling sco “Villa Lamarine”. El temps medieval era Lumbrein la residenza dils signurs da Lumerins. Ils uclauns da Silgin, Pruastg, Surin, Farglix, Nussaus, Mulina e Curtinatsch eran habitai ca. naven dil 15avel tschentaner. Sogn Andriu ei vegnius colonisaus pli tard. Curtinatsch e Mulina ein morts ora entuorn il 1760 e Farglix entuorn il 1900.
Lumbrein dumbra oz aunc strusch 20 menaschis purils, da quels ein ils biars menaschis cun existenza cumpleina ed entgins paucs ein menaschis accessoris. Per cumparegliar: igl onn 1955 dumbrava il vischinadi aunc 94 menaschis. Naven dall’alp da vaccas Staviala Vedra vegn il latg menaus tras ina pipeline tochen ella cascharia a Lumbrein, nua ch’ei vegn fatg caschiel da muntogna duront igl entir onn.
Enteifer il vischinadi da Lumbrein anflan 40 -50 persunas lavur en fatschentas da mistergners, stizuns ed ustrias. occupeschan ca. 40 – 50 persunas. Naven dil 1979 entochen il 1989 ei vegniu erregiu ina surbaghegiada a l’entschatta dil vitg cun ca. 90 habitaziuns. Dapi l'entschatta dils onns 2000 ein vegnidas realisadas rodund 30 casas novas. Quei ha dau dabia beinvegnida lavur als mistergners indigens.
Ils stabiliments da scola a Lumbrein vegnen buca pli duvrei per quei intent dapi che las Scolas Lumnezia han fusiunau. La halla plurivalenta stat vinavon a disposiziun per occurrenzas ed uniuns e las stanzas da scola ein vegnida funcziunadas entuorn sco stuio da fotografia, stanzas da musica ni biros. La veta culturala vegn tenida ault, quei muossan las activitads dallas uniuns. Per mintga uniun stattan localitads idealas a disposiziun. Ina gronda muntada ha la perdanonza da Lumbrein cun sia processiun imposanta, la quala vegn festivada mintgamai la secunda dumengia d’october. Dapi il 2015 ei la Casa d'Angel casa culturala e dat albiert al grond cristagl dil Péz Regina. La casa purila da varga 400 onns gest sper la baselgia parochiala da Lumbrein surveva entgins onns sco casa communala.
Dapi 30 onns vegn il Bike Marathon Lumnezia-Obersaxen menaus atras a Lumbrein. Il giubileum da 30 onns che fuss staus planisaus il 2020 ha denton stuiu vegnir refiers pervia da corona. Il Bike Marathon ha liug mintg'onn l'entschatta uost e porscha als participonts ina ruta da 40 km e 1680 meter d'altezia. El porscha buca mo la sfida sportiva mobein era ina cuorsa varionta en ina bellezia cuntrada muntagnarda. Il circuit meina naven da Lumbrein a Sursaissa e puspei anavos en Lumnezia ed a Lumbrein